Agroforestry: landbouw en bomen integreren

Voordelen van bomen en struiken op het landbouwbedrijf

Bomen en struiken leveren allerlei voordelen voor mens en dier. Naast de producten als hout en fruit, dragen ze bij aan het oplossen van veel maatschappelijke opgaven. Ze leggen koolstof vast en zorgen voor een prettig microklimaat met beschutting voor wind en zon. Ook zorgen bomen en struiken ervoor dat nutriënten uit diepere lagen van de bodem weer beschikbaar komen voor planten en dieren. Het afgevallen blad voedt het bodemleven. Daarnaast bieden ze voedsel en habitat van nuttige insecten, vogels en zoogdieren. Tot slot zijn dergelijke bomen vaak bekend als landschappelijk erfgoed: al lang geleden werden ze gebruikt als een afscheiding en veekering en verfraaien ze het landschap. Het grote voordeel van agroforestry is het multifunctionele landgebruik. Agroforestry kan daarmee dus een vorm van 'natuurinclusieve landbouw' zijn, omdat het meer ruimte biedt aan biodiversiteit.

 
Werken vanuit integrale systemen

Dankzij onze expertise in duurzame landbouw, waarin de bodem een centrale rol speelt en de functie van biodiversiteit voorop staat, werken wij vanuit een integraal systeem. Alle functies op een agrarisch bedrijf hangen namelijk samen. Deze werkwijze stelt ons in staat om innovatieve landbouwsystemen zoals agroforestry, te ontwikkelen, de effecten te monitoren en te onderzoeken. Zo werken we samen met boeren en andere stakeholders aan de agroforestrysystemen van de toekomst. En zijn we betrokken bij lokale agroforestrynetwerken, waar onder meer de handleiding Agroforestry op het Landbouwbedrijf uit is ontstaan.  Op de website van Stichting Agroforestry Nederland zijn enkele aansprekende voorbeelden vinden.

Agroforestry verder ontwikkelen

Om agroforestry verder te ontwikkelen, heeft het Louis Bolk Instituut samen met Stichting Duinboeren de Stichting Agroforestry Nederland opgericht, die aangesloten is bij de Europese Agroforestry Federation. Via dit internationale netwerk wisselen onderzoekers kennis uit en worden oplossingen geboden die het integreren van bomen op het landbouwbedrijf stimuleren. Wij onderzoeken welke nieuwe combinaties van bomen en struiken met vee goed in te passen zijn op agrarische bedrijven. 

Ook hebben we het Masterplan Agroforestry opgesteld. Dit plan gaat in op de kansen en belemmeringen voor agroforestry in de huidige landbouw. Daarnaast hebben we adviezen opgesteld over een mogelijke gewascode voor agroforestry en de kansen voor een nationaal kennisnetwerk. Verder ontwikkelen we nieuwe concepten en doen we onderzoek naar de effecten van agroforestrysystemen op milieu en biodiversiteit.

Agroforestry Netwerk Nederland

De afgelopen jaren is gebouwd aan een nationaal netwerk waarin de praktijk, beleidsmakers en onderzoekers samen werken aan de opschaling van agroforestry in Nederland. Agroforestry Netwerk Nederland is eind december gelanceerd en werkt onder meer aan kennisverspreiding, het wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving en het uitwerken van verdienmodellen.