Veranderende visie op gezondheidszorg
De gezondheidszorg is de laatste decennia sterk veranderd in Nederland. De vergrijzing zet flink door en ook groeit het aantal patiënten met chronische ziekten zoals diabetes, hartaandoeningen en kanker. De kosten voor gezondheidszorg nemen daardoor ieder jaar toe en preventie wordt dus steeds belangrijker. Daarnaast beseft een aantal zorgverleners en patiënten dat de zorg anders kan: persoonlijker, meer op maat, met meer aandacht voor de wisselwerking tussen lichaam en geest. In de visie op de gezondheidzorg ‘Integrative Medicine’ staat de relatie tussen de zorgverlener als coach en de patiënt centraal. Zij werken nauw samen om tot herstel van de patiënt te komen. Ten tweede wordt de mens als één geheel gezien: lichaam en geest zijn onlosmakelijk verbonden. Dat betekent bijvoorbeeld dat mindfulness of meditatie ook hun plek kunnen hebben in de behandeling van een lichamelijke aandoening. Hiernaast heeft de patiënt zelf een actieve rol en eigen verantwoordelijkheid in preventie of herstel van ziekten. Tot slot wordt er gebruik gemaakt van bewezen en veilige behandelingen en therapieën en is de healing environment (de fysieke omgeving van de patiënt) belangrijk.
Deze veranderende visie heeft tot nieuwe initiatieven in het zorglandschap geleid. Zo zijn in een aantal ziekenhuizen integrale oncologiepoli’s gestart, waar de reguliere zorg aan kankerpatiënten aangevuld wordt met complementaire zorg. Hieronder vallen bijvoorbeeld yoga of visualisatietechnieken. In 2022 is een integraal zorgakkoord gesloten tussen overheden en zorgpartijen, omdat Integrative Medicine blijkt te kunnen bijdragen aan het beperken van zorgkosten op de lange termijn. In dit akkoord is bepaald dat de zorg zich meer richt op preventie, en ook op beheersbare kosten en een meer persoonlijke benadering, zoals Integrative Medicine die voorstaat.
Integrative Medicine past in de huidige tijdsgeest en sluit aan op de vraag van burgers naar complementaire zorg, zonder iets af te doen aan alle zorg die al beschikbaar is. In Nederland is het Louis Bolk Instituut de pionier op het gebied van onderzoek naar complementaire zorg en Integrative Medicine. Zo hebben onze medewerkers onder meer onderzoek uitgevoerd naar het effect van yoga op vermoeidheid bij borstkankerpatiënten tijdens de chemotherapie.
Consortium Integrale Zorg en Gezondheid (CIZG): meer kennis en kunde
Inmiddels maken steeds meer mensen gebruik van complementaire zorg, zoals yoga, mindfulness, visualisatietechnieken, acupunctuur en inname van vitamines, kruiden of voedingssupplementen. Hierover willen zij vaak in gesprek met hun zorgverlener om de juiste afwegingen te kunnen maken. De WHO heeft het grote belang van complementaire zorg benoemd als we ook op termijn duurzame en betaalbare zorg voor iedereen beschikbaar willen hebben. Zij roept alle landen op onderzoek te doen naar complementaire zorg. In Nederland pakken het Consortium Integrale Zorg en Gezondheid en het Louis Bolk Instituut deze handschoen op. Het CIZG, een samenwerking tussen academische ziekenhuizen, GGZ-organisaties en kennisinstellingen, werkt aan een duurzame integrale gezondheidszorg. Samen hebben wij een onderzoeksagenda Integrative Medicine ontwikkeld op basis van een eerder advies van ZonMW.
Deze agenda is opgesteld om de belangrijkste onderzoeksvragen en -onderwerpen te identificeren voor onderzoek in Nederland. Dat leidt namelijk tot meer kennis die kan bijdragen aan een betere, veiligere en betaalbaardere zorg voor patiënten.
Onderzoeksagenda
Als meest veelbelovende onderzoeksgebieden voor Nederland worden oncologie, pijnmanagement en de palliatieve zorg benoemd. Onderzoeksvragen zijn bijvoorbeeld: wat is de effectiviteit en veiligheid van mind-body-interventies, ayurveda en homeopathie? Dus dan kijken we naar de effecten die dergelijke therapieën kunnen hebben op de gezondheid en het welzijn van patiënten. Daarnaast is onderzoek naar het delen en implementeren van kennis belangrijk. Dus hoe kan samenwerking tussen zorgprofessionals bevorderd worden en wat zijn best practices. Ook onderzoek naar patiëntervaringen staat op de agenda.
Zorg in de toekomst
De zorg in de toekomst zal veel meer uitgaan van preventie, een sterkere eigen regie van burgers, en de nabijheid van zorg (zo mogelijk dichterbij huis). Hierbij past een systeem van verschillende zorgaanbieders, coaches, therapeuten en daarnaast een aanbod van gezond voedsel en volop mogelijkheden om te bewegen. Het Louis Bolk werkt hieraan met verschillende partners dankzij praktijkgericht onderzoek. Zo doen we onderzoek naar het implementeren van complementaire zorg in de reguliere zorg (Proeftuin Complementaire Zorg), RIB, prOud). We doen onderzoek naar samenwerking tussen complementair en regulier werkende zorgverleners, bijvoorbeeld in een project met de RBCZ (COCOZ, COCOZ proeftuinen). Daarnaast ontwikkelen we keuzehulpen, bijvoorbeeld voor ouders van kinderen met kanker over complementaire zorg gebruik bij pijn (OCK-kids).
Lees ook
Partners
CIZG
Rijnstate
Lentis
Maxima MC
HagaZiekenhuis
RadboudUmc
Financiers
De Zaaier