Ontstaan van veen
De broekbossen en veenmosmoerassen van ooit zijn nu een uniek Nederlands cultuurlandschap, de veenweiden. Veen is eigenlijk niets anders dan organische stof van bomen- en plantenresten die zich tijdens duizenden jaren heeft kunnen ophopen tot vaak meters dikke pakketten. Ontwatering brengt zuurstof in dit pakket, waardoor het veen afbreekt, met als gevolg dat er meer organische stof wordt afgebroken dan er via de grasteelt wordt aangevoerd.
Veenbodem en hoog grondwaterpeil
Thema’s waar we aan werken, zijn dan ook direct of indirect gericht op de veenbodem. We werken bijvoorbeeld aan klei-in-veen, kruiden in grasland, weidegang, biodiversiteit en weidevogels, kringlooplandbouw, waterkwaliteit en systeemonderzoek van landbouw bij hoge grondwaterpeilen. Zo werken we aan wat de vorming van een kleihumuscomplex kan betekenen om organische stofafbraak te remmen, aan wat smalle weegbree kan doen om broeikasgasemissies van veenweiden te beperken, aan de relatie tussen landgebruik en weidevogels, aan natte teelten als riet, lisdodde en gras met hoge grondwaterpeilen, en doen we onderzoek aan de betekenis en het perspectief van melkveehouderij met een hoog grondwaterpeil.
Brede Expertise
Wij werken met én voor boeren, bedrijfsleven, kennisinstituten, waterschappen, lokale, regionale en landelijke overheden en andere mensen en organisaties actief in de veenweiden. Wij hebben een team met uiteenlopende expertises op het gebied van grasland en plantenteelt, bodem en organische stof, biodiversiteit, dierhouderij, kringlopen en economie, wat maakt dat we zowel een brede als gedetailleerde blik op vraagstukken kunnen zetten.
Voorbeeldprojecten en (wetenschappelijke) output
Wij participeren in veel projecten, waarvan we enkelen hieronder benoemen.
Proeftuin Krimpenerwaard: veerkrachtig agrarisch ondernemen op veen
In de proeftuin Trots op de Krimpenerwaard werken melkveehouders, onderzoekers van o.a. het LBI, adviseurs en anderen samen aan een blijvende rol voor de landbouw op veen. Dat betekent kijken en meebewegen met de natuurlijke veerkracht van bodem, gewas en dieren. En onderzoeken wat werkt en wat niet, en waarom dan niet. We noemen dat adaptieve landbouw. Klik hier voor meer informatie.
Boeren bij hoog water
In dit traject staan vragen centraal zoals: ‘Kun je boeren bij een hogere grondwaterstand?’ en ‘Wat betekent hoogwater voor bodem, gewas en koeien?’, onderzocht. Op de Hoogwaterboerderij in Zegveld verkennen we de mogelijkheden; wat werkt wél en wat niet. Een samenwerking van onderzoek, praktijk, waterschappen en overheden waarin kennis, techniek en innovatie ingezet wordt. Klik hier voor meer informatie.
Weidewinst
Weidewinst is een initiatief van verschillende partijen die zich inzetten voor meer biodiversiteit en het behoud van weidevogels in de provincie Zuid-Holland. Daarvoor brengt het Louis Bolk Instituut kennis, ervaring, praktijkonderzoek en fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in. Die inbreng vertalen we naar praktische tips en maatregelen waarmee melkveehouders concreet aan de slag kunnen op hun bedrijf. Goede samenwerking met de boeren is daarbij een belangrijke voorwaarde. Daarom wordt onderzoek bij boeren op het land gedaan en worden met de boeren om tafel om maatregelen uitgedacht. De ervaringen van boeren worden meegenomen in het opstellen of bijstellen van tips en maatregelen. Het is een samenwerkingsverband met VIC Zegveld, PPP-Agro Advies, van Hall Larenstein. Klik hier voor meer informatie.
Veen, voer en Verder
Veen, voer en verder heeft als doel de mogelijkheden te onderzoeken van natte (voer)teelten als lisdodde, riet, en wilde rijst in het veenweidegebied. In delen van het veenweidegebied wordt het waterpeil namelijk verhoogd of is dit een voornemen. Een hoger waterpeil kan bodemdaling en veenverlies voorkomen. Daarnaast wordt deze maatregel ingezet om water te kunnen bergen en zuiveren, natuurwaarden te verhogen en de CO2-uitstoot te verminderen. Het huidige landgebruik in het veenweidegebied is hoofdzakelijk melkveehouderij. Vanuit het perspectief van melkveehouders betekent vernatting dat hun huidige bedrijfsvoering onder druk komt te staan en daarmee de rentabiliteit van hun bedrijf. Klik hier voor meer informatie.
Wetenschappelijk publicatie n.a.v. dit project:
Kruidenrijk grasland met weegbree voor milieukwaliteit
Dit is een project waarin wordt onderzocht welke bijdrage smalle weegbree in een graskruidenmengsel levert aan vermindering van de nitraatuitspoeling, lachgas- en ammoniakemissie en dus uiteindelijk aan een hogere N-benutting op bodem- en bedrijfsniveau. Het project wordt in samenwerking met KTC Zegveld uitgevoerd, met financiële ondersteuning van ZuivelNL. Klik hier voor meer informatie.
Proeftuin Veenweiden
Proeftuin Veenweiden was een innovatief gebiedsprogramma waarin melkveehouders, onderzoekers en adviseurs samenwerkten aan ruimte voor ontwikkeling in het veenweidegebied. De Proeftuin was een initiatief van LTO Noord en Veenweiden Innovatie Centrum Zegveld, financieel ondersteund door provincie Zuid-Holland, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, het Melkveefonds en het LTO Noord Fonds. Het was een driejarig programma uitgevoerd door LTO Noord, Wageningen University & Research, VIC Zegveld, PPP-Agro Advies en het Louis Bolk Instituut. Klik hier voor meer informatie.
Wetenschappelijke publicaties n.a.v. dit project:
- The effect of Kurzrasen and Strip-Grazing on Grassland Performance and Soil Quality of a Peat Meadow.
- Can the presence of plantain (Plantago lanceolata L.) improve nitrogen cycling of dairy grassland systems on peat soils?
- Soil nitrogen supply of peat grasslands estimated by degree days and soil organic matter content. Nutrient Cycling in Agroecosystems.
- The Effect of Grazing System and Level of Concentrate Protein Feeding on Milk Production and N Use Efficiency of Dairy Cows on Peat Meadows.
Wetenschappelijke publicaties andere projecten
Partners
