Methodiek
Op SPNA proefboerderij Kollumerwaard heeft van 2012 tot 2020 het Planty Organic proefveld gelegen met een biologische akkerbouw vruchtwisseling op basis van 100% eigen stikstofinput via vlinderbloemigen. Bodem, gewas, groenbemesters en maaimeststoffen zijn gemeten. In de laatste twee jaar zijn ook percelen van Kollumerwaard biologisch, Kollumerwaard gangbaar en het nabij gelegen biologische akkerbouwbedrijf Bakker Bio in de monitoring meegenomen om systeemvergelijkingen te kunnen maken. Alle gegevens zijn ingevoerd in de organische stof en stikstof App Ndicea. Bij Planty Organic, KW Bio en KW Gangbaar waren de modelscenario’s op perceelniveau van voldoende kwaliteit om te gebruiken als basis voor modelscenario’s op vruchtwisselingsniveau. Daarmee zijn de drie scenario’s vergeleken op zaken als input-output, stikstofverliezen, organische stof dynamiek, stikstof efficiëntie en perceelinterne dynamiek.
Resultaten
Planty Organic scoort zeer hoog in N-efficiëntie en milieu- en diversiteitsindicatoren. De productiviteit per hectare ligt aanzienlijk lager dan bij KW gangbaar. Het bodem organische stofgehalte en -stikstofgehalte blijft op peil, wat gezien het totaal ontbreken van externe aanvoer een opmerkelijk resultaat is. KW Biologisch neemt een tussenpositie in. De productiviteit ligt in dezelfde orde als bij Planty Organic, maar er wordt daarnaast grasklaver afgevoerd en mest daarvoor teruggevoerd wat eigenlijk dus een (deels) interne stroom is maar elders dierlijke productie mogelijk maakt. De verliezen (uitspoeling, denitrificatie, vervluchtiging) liggen in dezelfde grootteorde als bij KW Gangbaar. Dit is het enige systeem met een lichte maar duidelijke stijging van het organische stofgehalte, vooral veroorzaakt door de aanvoer van geitenmest.
Vervolgplannen
Er wordt voorgesteld het proefveld voort te zetten, maar nu met regionale reststromen als aanvoerpost ter compensatie van de nutriëntenafvoer met producten, met P-evenwicht als richtlijn. Er blijven stroken onbemest om scherpere contrasten in bodem-P te creëren met het oog op onderzoek naar P-beschikbaarheid onder lage of geen P-aanvoer.