Klei voor behoud van veen

Verkenning mogelijkheden van koolstofvastlegging en preventie bodemdaling met klei uit de kringloop

Maaike van Agtmaal, Joachim Deru, Frank Lenssinck. 2019. Klei voor behoud van veen: Verkenning mogelijkheden van koolstofvastlegging en preventie bodemdaling met klei uit de kringloop. 2019-010 LbD. Louis Bolk Instituut, Bunnik.
Pagina's / pages: 29
Type: Rapport
Download (pdf, 1.56 MB)
Taal/language: Nederlands
Abstract / samenvatting in Nederlands:

Reduceren van de bodemdaling en de CO2 emissie uit de bodem zijn een grote uitdaging in het veenweidegebied. De toepassing van ‘klei in veen’ biedt hierin een nieuw perspectief. Voorliggende studie is een eerste start tot het opbouwen van een kennisbasis voor de werking van klei-inspoeling op veenafbraak.

"

Deskstudie
"Binnen de deskstudie zijn er verschillende randvoorwaarden van de kleitoepassing onderzocht. Er is een overzicht gemaakt van de wetenschappelijke kennis over de interacties tussen kleideeltjes en organische stof. Dit kan op verschillende manieren plaatsvinden en kan zowel chemisch of fysisch zijn. Verder is er een overzicht gemaakt van de verschillende kleibronnen en waar mogelijk zijn er gegevens over de afkomst en chemische samenstelling van de kei verzameld. Vanuit de publieke en private instanties die klei (kunnen) aanbieden is een grote drive om klei en slib dat vrijkomt een hoogwaardige toepassing te geven. Daarnaast is er gekeken naar de risico’s van verontreiniging van klei met zware metalen in het geval van toepassing op veengrond. Metalen in de klei kunnen een impact hebben op de diversiteit en activiteit van het bodemleven. Of dit ook een risico vormt in de toepassing in veen is een aandachtspunt voor vervolgonderzoek.

"

Kleianalyses
"Van zes kleisoorten van verschillende bronnen werd een uitgebreide chemische, fysische en mineralogische analyse gedaan. Deze eigenschappen kunnen mogelijk bijdragen aan de vorming van kleihumus complexen en/of aan de reductie van veenafbraak. Voorbeelden hiervan zijn de mineralogische samenstelling die van belang is voor de bindingscapaciteit, de pH, het organische stofgehalte van de klei zelf en het aandeel lutum. Daarnaast is ook de concentratie zware metalen gemeten in de zes kleisoorten. Vijf daarvan vielen binnen de achtergrondwaarden, een zesde kleisoort had hogere waarden in een aantal zware metalen.

"

Labstudies
"In samenwerking met Universiteit Utrecht zijn respiratiemetingen uitgevoerd aan veenkolom-men met toegevoegde klei. De ontwikkelde methode bleek geschikt en betrouwbaar te zijn. Bij de eerste metingen waren er effecten van klei concentratie en kleisoort meetbaar. Echter binnen de looptijd van dit onderzoek konden er nog geen harde conclusies getrokken worden over de reducerende werking van klei op veenafbraak, daar is een langere periode van monitoring voor nodig die in vervolgonderzoek zal worden uitgevoerd.
"In een ander experiment is de inspoeling van kleideeltjes als ‘proof of principle’ in zandkolommen onderzocht. De inspoeling was afhankelijk van waterhoeveelheid en kleiconcentratie maar in alle gevallen spoelden er kleideeltjes in tot 40 cm diepte.

"

Conclusies
"Op basis van de resultaten van de desk studie en de kleianalyses is er voldoende reden om door te gaan met het verkennen van inspoeling van kleideeltjes. Er is een eerste stap gezet naar het ontwikkelen van een kennisbasis voor de toepassing ‘klei in veen’. Daarnaast is er een methode ontwikkeld die deze toepassing gedurende langere tijd kan meten.

Trefwoorden in Nederlands: bodemdaling, klei, veenafbraak, veenweidegebied, CO2