Vervolgonderzoek verhoogde nikkelgehalten in grondwater in de provincie Flevoland

Jan G. Bokhorst, Sjef Staps. 2010. Vervolgonderzoek verhoogde nikkelgehalten in grondwater in de provincie Flevoland. Louis Bolk Instituut, Driebergen.
Pagina's / pages: 29
Type: Rapport
Taal/language: Nederlands
Abstract / samenvatting in Nederlands:

Op meerdere plaatsen in Nederland en ook in Flevoland worden al langere tijd in het ondiepe grondwater nikkelgehalten aangetroffen die boven de streefwaarde (15 μg per l) en interventiewaarde (75 μg per l) liggen. Waarden tot boven de 400 μg per l komen voor. Vaak wordt gedacht aan een natuurlijke oorsprong. Een deskstudie die door het Louis Bolk Instituut is verricht gaf aanwijzingen dat bedrijfsactiviteiten toch ook een rol kunnen spelen. In voorliggend rapport worden drie hypotheses geformuleerd. Daarnaast doet dit rapport verslag van uitgevoerde experimenten die meer licht op deze hypotheses kunnen werpen. De hypotheses zijn:
"1. Chelaten, EDTA en DTPA uit meststoffen of industriële activiteiten houden nikkel in oplossing.
"2. Sulfaten uit meststoffen in combinatie met een afwisseling van zuurstofarme en zuurstofrijke omstandigheden stimuleren het in oplossing gaan of blijven van nikkel.
"3. Nikkel zit onbedoeld vrij veel in meststoffen en wanneer die bij meststofbereidingsinstallaties in kassen worden gemorst kan nikkel in het grondwater terecht komen en verhoogde nikkelgehalten veroorzaken.

"

Het onderzoek naar chelaten toont aan dat deze in zodanige gehalten aanwezig zijn dat deze potentieel tot verhoogde nikkelgehalten in het grondwater kunnen leiden. Een laboratoriumproef gaf duidelijke aanwijzingen dat sulfaat in combinatie met een afwisseling van zuurstofarme en zuurstofrijke omstandigheden tot hogere nikkelgehalten leidt. De in drie kassen gebruikte meststoffen bevatten nikkel en wanneer de meststoffen in geconcentreerde vorm in het grondwater komt veroorzaakt dit mogelijk voor een deel het probleem. De gehalten in deze meststoffen zijn overeenkomstig die in het grondwater van kassen met relatief hoge nikkelgehalten. Daarmee kunnen alle drie de hypotheses nog geldig zijn. Mogelijk is ook sprake van naast elkaar optredende processen.

"

Er worden, gezien de omvang van het probleem, aanbevelingen gedaan om rond chelaten, sulfaat en meststoffen meer onderzoek te gaan doen:
"- bij EDTA: onderzoek naar het gehalte in meststoffen en naar de mate waarin chelaten als EDTA en DTPA van betekenis zijn;
"- bij sulfaat: meer fundamenteel onderzoek dichter bij de praktijksituatie;
"- bij meststoffen: meer onderzoek naar gehalten in meststoffen om de werkelijke bron te vinden.

Trefwoorden in Nederlands: nikkel, grondwater, meststoffen, chelaten, sulfaten
Tweede taal / secondary language Engels
Abstract / summary in English:

On several places in the Netherlands, also in Flevoland, in the shallow ground water nickel levels are found which are above the target value (15 μg per l) or intervention value (75 μg per l).Values up to more than 400 μg per l are found. Often a natural origin is assumed. A desk study by the Louis Bolk Institute indicated that farm- or industrial activities can also play a role. In this report three hypotheses are formulated. Besides, this study reports on experiments which could clear up these hypotheses. The hypotheses are:
"1. Chelates, EDTA and DTPA from fertilisers or industrial activities keep nickel suspended.
"2. Sulphates from fertilisers combined with alternation of oxygen-poor and oxygen-rich circumstances stimulate nickel to suspend or to stay suspended.
"3. Fertilisers contain, unintentionally, quite a lot of nickel, and when these are spilled at fertiliser preparation installations in glasshouses, nickel can enter the ground water and cause increased levels.

"

Research on chelates shows that these occur in levels which may potentially cause increased nickel levels in the ground water. A laboratory experiment indicated clearly that sulphate combined with alternation of oxygen-poor and oxygen-rich circumstances causes higher nickel levels. The fertilisers used in three glasshouses contain nickel and when these fertilisers enter the ground water in a concentrated form, this may cause the problem partially. The levels in these fertilisers fit the levels in the ground water below glasshouses with relatively high nickel levels. The three hypotheses may still all be true. Possibly processes occur simultaneously.

"

Because of the extent of the problem recommendations are made for more research on chelates, sulphate and fertilisers:
"- for EDTA: research on the levels in fertilisers and on the question how relevant chelates like EDTA and DTPA are.
"- for sulphate: more fundamental research close to the practice.
"- for fertilisers: more research on nickel levels in fertilisers, in order to find the real source. 

Keywords in English: Nickel, ground water, fertilisers, chelates, sulphates